Akhan, MeryemÇakmak Sancar, BurcuÖztürk, MuhsinErgün, Özer2023-01-052023-01-052022Akhan, M., Çakmak Sancar, B., Öztürk, M. & Ergün, Ö. (2022). İçme suları ve gıdalarda mikroplastikler. Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 15(2), 110-115. https://doi.org/10.47027/duvetfd.11337891307-99721308-0679https://doi.org/10.47027/duvetfd.1133789https://hdl.handle.net/20.500.13055/363Dünya üzerinde kalabalık nüfuslu ve sanayileşmiş bölgelerde karasal kaynaklardan gelen çok fazla miktarda plastik çöpler bulunmaktadır. Öyle ki, bilim insanları içinde bulunduğumuz Antroposen dönemde “Plastik Çağ’a” girildiğini ifade etmişlerdir. Hava, rüzgâr ve akarsu hareketleri gibi doğal yollarla çevreye ve su kaynaklarına bulaşabilen mikro plastikler 5 mm’den küçük veya 5 mm büyüklüğünde olan suda çözünmeyen katı polimer partiküller olarak tanımlanmışlardır. Mikro plastikler büyüklüklerine göre; küçük mikro plastikler (<1 mm) ve büyük (2-5 mm) olmak üzere iki sınıfa ayrılırlar. Birçok bilim insanı mikro plastiklerin deniz ve tatlı su ekosistemlerindeki çeşitli su ürünlerini (istiridyeler, fulmarlar, midye, deniz ve tatlı su balıkları vb.) etkilediğini bildirmişlerdir. Ayrıca deniz, göl ve kaya tuzlarında mikro plastiklerin kontaminasyon seviyesi bazı araştırmacılar tarafından 7-681 madde/kg olarak belirlenmiştir. Nano ve mikro plastikler insan besin zincirine özellikle su ürünleri ile beslenme yoluyla ve/veya inhalasyon yoluyla girebilmektedir. Bisfenol A (BPA) ve fitalatlar yutulduğunda veya solunduğunda insan sağlığına zarar verebilecek endokrin bozucular olduğu kanıtlanmıştır. Ancak mikro plastiklerin insan sağlığı üzerinde doğrudan toksik bir etkiye sahip olduğunu kesin olarak belirlemenin zor olduğu bildirilmektedir. ABD, İngiltere, Kanada ve Avustralya başta olmak üzere 2018 yılı itibariyle de neredeyse tüm ülkelerde kozmetiklere eklenen mikro boncukların kullanılması yasaklanmıştır. Sularda mikro plastik kirliliğini önlemede; atık su arıtma tesislerine bir Ultrafiltrasyon ünitesi eklenmesinin ve çamaşır makinalarının sentetik tekstil iplikçiklerini tutacak bir üniteyle donatılmasının mikro plastik sorununu önemli bir ölçüde çözeceği düşünülmektedir.There is a large amount of plastic waste coming from land sources in densely populated and industrialized regions of the world. So that scientists have stated that the "Plastic Age" has been entered in the Anthropocene period we are in. Microplastics that can contaminate the environment and water resources naturally such as air, wind and river movements are defined as water-insoluble polymer particles smaller than 5 mm or 5 mm in size. According to their size; micro plastics are divided into two classes: small microplastics (<1 mm) and large (2-5 mm). Many scientists have reported that microplastics affect various fisheries (oysters, fulmars, mussels, marine and freshwater fish, etc.) in sea and freshwater ecosystems. In addition, the contamination level of microplastics in sea, lake and rock salts was determined by some researchers as 7-681 substances/kg nano and micro plastics can enter the human food chain, especially through aquaculture and/or inhalation. Bisphenol A (BPA) and phthalates have been proven to be endocrine disruptors that can harm human health if ingested or inhaled. However, it is reported that it is difficult to definitively determine that microplastics have a direct toxic effect on human health. The use of microbeads added to cosmetics has been banned in almost all countries as of 2018, especially in the USA, England, Canada and Australia. It is thought that adding an Ultrafiltration unit to the waste water treatment plants and equipping the washing machines with a unit to hold the synthetic textile fibers will solve the microplastics problem to a great extent.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessMikroplastikGıdaİçme SuyuSu GüvenliğiMicroplasticFoodDrinking WaterWater SafetyReview Article10.47027/duvetfd.1133789152110115