Psikoloji Bölümü Koleksiyonu

Bu koleksiyon için kalıcı URI

https://hdl.handle.net/20.500.13055/42

Listeleniyor 1 - 20 / 42

Psychotherapy for cancer patients
(Springer Nature Link, 2025) Savaş, Esra
This integrative volume is designed as a full resource for the psychological issues associated with cancer. Experts in a variety of areas (oncology. psychiatry, psychology, medicine, and social work) bring their insights to bear on treatment of the complex issues of cancer treatment. A range of therapy strategies are discussed, as well as varieties of therapeutic modalities. Included are evidence-based strategies for effective care for both individual and group settings. Attention is also given to care beyond the patient, including families and care givers. This volume is a comprehensive guide to providing psychotherapy in tandem with other cancer treatments and is essential guide to the present practical concerns as well as future research directions.
Effectiveness of a structured psychoeducational intervention for gynecologic cancer patients: A randomized controlled study
(2025) Savaş, Esra; Özkan, Sedat
This randomized controlled trial aimed to evaluate the effects of a structured psychoeducational program on illness perception, coping skills, psychological adjustment, and emotional distress in women diagnosed with gynecological cancer. A total of 49 patients with stage I–III gynecological cancer were randomly assigned to either the psychoeducation intervention group (n=22) or the control group receiving standard oncological care (n=27). The six-week group-based intervention was adapted from the Fawzy and Fawzy model and included cancer education, stress management, cognitive restructuring, emotional expression, and coping skills training. Pre- and post-intervention assessments were conducted using validated Turkish versions of the Mental Adjustment to Cancer Scale, Profile of Mood States, Hospital Anxiety and Depression Scale, Beck Depression Inventory, Illness Perception Questionnaire, and Stress Coping Styles Inventory. Non-parametric statistical analyses were employed. The intervention group demonstrated significant improvements in fighting spirit, problem solving, seeking social support, personal control, illness coherence, and mood, as well as significant reductions in helplessness, anxious preoccupation, avoidance coping, fatalism, anxiety, depression, emotional distress, and negative illness perceptions (all p<.05), with medium-to-large effect sizes. No significant changes were observed in the control group. The structured psychoeducational intervention effectively enhances psychological adjustment, reduces distress, and promotes adaptive coping and illness perceptions, suggesting its integration into routine oncology care may improve psychosocial outcomes.
Mental health consequences of earthquakes in various countries
(Turkiye Klinikleri Yayınevi, 2025) Tütüncü, Selen; Hızlı Sayar, Gökben; Çınaroğlu, Metin
Earthquakes are among the most devastating natural disasters, causing significant loss of life, widespread destruction of infrastructure, and long-term psychological and physical impacts on survivors. These events, which often occur without warning, pose a global public health concern due to their suddenness, uncontrollability, and large-scale effects. Unlike other events, earthquakes represent an ongoing series of impacts, with their effects continuing long after the immediate danger has passed, sometimes lasting for years. The psychological consequences, in particular, can persist for months and may even outlast physical injuries caused by the disaster. This chapter explores the mental health consequences of major earthquakes with high fatality rates in various countries, with a particular focus on post-traumatic stress disorder, depression, and anxiety symptoms. The mental health effects of earthquakes on populations in China, Haiti, Iran, Japan, Nepal, Pakistan, Syria, and Turkey are specif- ically analyzed. Earthquakes are handled differently in various countries, depending on the resources available and the interventions that can be made. In developing countries, earthquakes are especially challenging because health systems are often overwhelmed by the large number of people needing help for trauma. This chapter explores how earthquakes affect mental health and what factors can help protect and support people during recovery, with a focus on different countries. Overall, the need for global cooperation in addressing the mental health impacts of natural disasters, particularly in less-developed regions, where resources and infrastructure are limited are emphasized.
Cognitive behavioral therapy in cancer
(Springer Nature Link, 2025) Savaş, Esra
Cancer is not just a biological disease; it also impacts patients on psychological, social, and cultural levels. This chapter emphasizes that cancer patients often face challenges such as anxiety, depression, social isolation, and cultural stigma, which can worsen their mental health and hinder treatment adherence. By addressing cognitive distortions, enhancing social support, and respecting cultural beliefs, Cognitive Behavioral Therapy (CBT) helps patients manage their symptoms, reframe negative thoughts, and engage in meaningful activities. Cognitive restructuring, behavioral activation, and mindfulness are highlighted as effective interventions that improve patient’s quality of life and psychological resilience. The chapter also discusses the integration of culturally sensitive CBT and using assessment tools to tailor treatments to individual needs, underscoring the holistic approach necessary for cancer care. This chapter presents the foundational theory and model of CBT, followed by a detailed examination of its implementation in cancer care. A representative case study will also be provided, including case formulation and treatment planning.
Psychooncology: The physical, psychological, social, and behavioral aspects of cancer
(Springer Nature Link, 2025) Savaş, Esra
Psychooncology is a specialized field that focuses on the interplay between the psychological, social, and behavioral aspects of cancer, with the goal of enhancing the quality of life for both patients and their families. This chapter delves into the diverse roles played by psychooncology in cancer care, particularly in providing psychosocial support throughout the various stages of the disease. A key focus is on the distinct role of the psychooncologist, who blends multiple therapeutic techniques and works closely with oncologists to address the complex psychological challenges faced by cancer patients. The Cancer Empowerment Model is introduced, offering a holistic approach to improving patients’ psychological wellbeing by fostering resilience and adaptive coping mechanisms. The chapter also explores the significance of culturally sensitive care, emphasizing how interventions must be tailored to a patient’s personal values, cultural background, and family dynamics. Furthermore, the chapter highlights the concept of posttraumatic growth (PTG) and discusses strategies to promote cancer empowerment, helping patients find strength during their treatment. In addition, it examines how digital tools, including teletherapy and AI-driven assessments, are transforming psychooncology, improving accessibility to care and enabling more precise, personalized interventions. This chapter offers a comprehensive exploration of psychooncology, its current practices, and its future directions.
Psychological impact of the February 6 earthquake on displaced individuals with proximal loss residing in temporary shelters
(Routledge, 2025) Filazoğlu Çokluk, Gülşen; Bal, Fatih; Savaş, Esra
The present study examines the psychological effects of the earthquake that occurred in Turkey on 6 February 2023 on individuals residing in temporary shelters who have experienced losses in their immediate surroundings. The objective of the present research is to elucidate the relationships between post-traumatic stress disorder (PTSD), depression, anxiety, and the subjective impact of the traumatic event. Nine months following the disaster, a survey was conducted among 923 adults aged 25 to 60 residing in temporary shelters in Antakya. Participants completed a series of validated and reliable measurement tools, including the DSM-5 Post-Traumatic Stress Disorder Checklist (PCL-5), the Beck Anxiety Inventory (BAI), the Beck Depression Inventory (BDI), and the Impact of Events Scale (IES). The findings indicate significant and positive correlations between PTSD and all other variables, including the impact of the event, depression and anxiety. The multiple regression analysis revealed that these three variables significantly predicted PTSD symptoms and collectively explained 41% of the variance in PTSD levels. This study emphasizes the cumulative psychological impact of forced displacement and close losses on individuals and underscores the pressing need for culturally sensitive and trauma-informed mental health services in post-disaster intervention processes. The findings contribute to the understanding of trauma dynamics in post-disaster communities and guide the development of targeted mental health policies and psychosocial support programs.
Investigation of the attitudes of faculties of medicine, dentistry, and pharmacy students towards brain drain in terms of future anxiety and satisfaction with life levels
(Bülent DİLMAÇ, 2025) Keçeci, Berra; Gül, Zehra Betül; Özekinci, Ayşe Ekin
The aim of this study is to examine the attitudes of medical, dentistry and pharmacy faculty students towards brain drain in terms of future anxiety and life satisfaction levels. 308 university students enrolled in a foundation university in Istanbul were included in the study. Descriptive statistics, correlation, multiple regression, one-way ANOVA and independent sample t-test analysis were used in the analysis of the data. The regression analysis results showed that hopelessness about the future, future anxiety and life satisfaction were significant predictors of attitudes towards brain drain. According to the independent samples t-test analysis results, it was found that the tendency towards brain drain was higher in male students and students in the clinical education process, while the tendency towards brain drain was lower in dentistry students than in medical and pharmacy students. The study results provide important data for the development of policies to reduce brain drain in the health sector in Türkiye.
Investigation of the effectiveness of short-term grief-focused group intervention for 1st degree losses in earthquake
(Elsevier, 2025) Bal, Fatih; Filazoğlu Çokluk, Gülşen; Savaş, Esra
A considerable number of individuals who lost family members in the 2023 earthquake in Hatay province, Turkey, have been found to experience a range of psychosocial problems and disorders. In this randomised controlled trial, the efficacy of grief-focused group therapy was compared with that of a control group that did not receive any treatment. A total of 10 Turkish adults were randomly assigned to the group therapy group. The participants were evaluated at the outset of the study and at its conclusion in order to ascertain any changes in psychological resilience (Psychological Resilience Scale for Adults), grief symptoms (Grief Scale), and cognitive flexibility (Cognitive Flexibility Inventory). The results of the study are as follows: The results demonstrated that grief-focused group therapy was an effective intervention for reducing grief symptoms and enhancing psychological resilience and cognitive flexibility. A brief grief-focused group intervention has been demonstrated to be an efficacious intervention for earthquake survivors. The brief grief-focused group intervention proved more efficacious than the control condition in enhancing psychological resilience and cognitive flexibility, while concurrently attenuating grief symptoms, among adults who lost first-degree family members in the earthquake. Overall, the Grief Recovery Focused Group Therapy Program yielded a favourable impact on alpha, beta, and gamma scores in the experimental group, while exhibiting no discernible effect on delta and theta scores.
Tıp, diş hekimliği ve eczacılık fakültesi öğrencilerinin beyin göçüne yönelik tutumlarının gelecek kaygısı ve yaşam doyumu düzeyleri açısından incelenmesi
(Ases, 2025) Keçeci, Berra; Özekinci, Ayşe Ekin; Gül, Zehra Betül
Bireyler, baskı ve stres yaratan durumları algıladığında kaygı geliştirirler. Özellikle genç nüfus arasında yaygın olan gelecek kaygısı, bireylerin yaşam doyumlarını olumsuz etkileyebilir. Bireyler, yaşam doyumlarını artırmak için daha iyi ekonomik ve mesleki koşullara sahip ülkelere yönelme eğiliminde olabilirler. Beyin göçü, özellikle yüksek eğitimli bireyler arasında, daha iyi yaşam ve çalışma şartları sunan ülkelere yapılan uzun vadeli göç hareketi olarak tanımlanmaktadır. Türkiye’den nitelikli sağlık çalışanlarının yurt dışına göç etmesi, ülkenin sağlık sektöründe önemli kayıplara yol açmaktadır. Bu bağlamda, tıp, diş hekimliği ve eczacılık fakültelerinde öğrenim gören öğrencilerin beyin göçüne yönelik tutumları, geleceğe dair kaygıları ve yaşam doyumları ile olan ilişkisi incelenmeye değer bir konudur. Bu çalışmanın temel amacı, tıp, diş hekimliği ve eczacılık fakültesi öğrencilerinin beyin göçüne yönelik tutumlarını, gelecek kaygısı ve yaşam doyumu açısından incelemektir. Araştırmada Yaşam Doyumu Ölçeği, Hemşirelik Öğrencilerinde Beyin Göçüne Yönelik Tutum Ölçeği ve Üniversite Öğrencilerinde Gelecek Kaygısı Ölçeği kullanılmıştır. Çalışma, İstanbul Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi’nde öğrenim gören 308 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların cinsiyet, yaş, sınıf ve sosyoekonomik faktörler açısından farklılıkları da analiz edilmiştir. Bulgular, beyin göçü düşüncesi ile gelecek kaygısı ve gelecekten umutsuzluk arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğunu göstermektedir. Diğer yandan, yaşam doyumu ile beyin göçü düşüncesi arasında negatif bir ilişki bulunmuştur. Regresyon analizine göre, gelecekten umutsuzluk beyin göçü eğilimini en güçlü biçimde yordarken, yaşam doyumu azaldıkça beyin göçü eğiliminin arttığı tespit edilmiştir. Ayrıca, erkek öğrencilerin beyin göçüne yönelik tutumlarının kadın öğrencilerden anlamlı derecede daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Sonuçlar, tıp, diş hekimliği ve eczacılık fakültelerinde öğrenim gören öğrencilerin beyin göçü kararlarını etkileyen psikolojik faktörleri anlamak açısından önemli ipuçları sunmaktadır. Bu bulgular, sağlık alanındaki beyin göçünü önleyici politikaların geliştirilmesi için rehber niteliğinde olabilir.
A study of psychological violence in intimate partner relationships among university students: A mixed-methods research
(Springer, 2025) Keçeci, Berra; Ümmet, Durmuş
The aim of this study is to examine university students’ attitudes and experiences regarding psychological violence in intimate partner relationships in the context of attachment styles, gender roles, and parasocial interactions. In this study, a mixed-methods research design, specifically the explanatory sequential design, was employed. In the quantitative phase, the attitudes of 508 university student participants towards dating violence were examined with structural equation modeling in terms of attachment styles, parasocial interaction levels and gender roles perceptions. In the qualitative phase, semi-structured interviews were conducted with 14 university students who had experienced psychological violence in their romantic relationships, and the interviews were analyzed with the interpretive phenomenological analysis method. According to the conducted structural equation model, anxious attachment and avoidant attachment predict attitudes towards female psychological dating violence, while anxious attachment predicts attitudes towards male psychological dating violence. In the qualitative phase, the analysis revealed four main themes concerning perceptions of attachment styles: self, attitudes in relationships, evaluation tendencies in relationships, and relationship maintenance styles. Regarding perceptions of gender roles, two main themes emerged: gender equality and relationship roles. Media interactions yielded three main themes: interaction engagement, social learning effects, and the role of media within relationships. Lastly, perceptions of romantic relationship experiences were organized into four main themes: relationship encounters, relationship expectations, relationship issues, and dating violence. The findings suggest that people’s attachment styles, gender roles and interactions with different media channels are effective in their attitudes and experiences towards psychological violence in dating. The results emphasize that personal and social patterns are important in attitudes towards dating violence and that further studies on this subject should be increased.
Duygu düzenleme
(Nobel Akademik Yayıncılık, 2022) Gülcan Çakmak, Betül; Saçar, Hatice Hilal; Ekşi, Halil
Duygu düzenleme, bireyin duygularının oluşumunu şekillendirme, duygularını işleme ve onları ifade etme süreci olarak tanımlanabilir (Rosmarin, 2018). Bireyin duygu düzenleme yönteminin işlevsel olup olmaması, bireyin duygu düzenleme tekniklerini kullanım şekline bağlıdır (Gampbell-Sills ve ark., 2006). Örneğin birey, bir duygu düzenleme yöntemi olan durum seçme ve değiştirme yöntemini kaygılarıyla yüzleşmek yerine onlardan kaçmak için kullanıyorsa bu, işlevsel bir yöntem olmayacaktır.
Duygu günlüğü
(Nobel Akademik Yayıncılık, 2022) Gülcan Çakmak, Betül; Saçar, Hatice Hilal
Duyguların tanınması ve fark edilmesi için uygulanan duygu günlüğü tekniği saye-sinde danışan, duyguların hayatında ne kadar önemli olduğunu kavrar ve aslında farkında olmadığı duygularını da keşfetme şansı yakalar. Bu açıdan manevi yönelimli psikolojik danışmanlık uygulamalarında söz konusu manevi içerik ile ilgili duygularını tanımayan ve ne hissettiğini tanımlayamayan danışanlarla, duygu günlüğü etkinliği kullanılabilir (Greenberg, 2002).
Duygusal duruşlar
(Nobel Akademik Yayıncılık, 2022) Gülcan Çakmak, Betül
"Duygusal duruş (enıolional posıure)" kavramını açıklarken ilk olarak psikoloji bitiminde özdeş bir anlama sahip olduğu düşünülen "duygu ve his" kavramlarını olarak birbirinden ayırmak gerekmektedir. Burada kullanılan "duygu" kavramı, bireyin bedeninin fizyolojik durumunun bir belirtisi veya bedenin fizyolojik durumu-bir şeyi ifade ediyor olması şeklinde açıklanmaktadır (Griffith ve Griffith. 2002).
Evlilik öncesi manevi danışmanlık
(Nobel Akademik Yayıncılık, 2022) Gülcan Çakmak, Betül; Ekşi, Halil
Evlilik öncesi danışmanlık, evlenmeyi planlayan çiftlere evlilik öncesi birbirlerini tanımaları ve evliliklerinde oluşabilecek problemleri engelleme konusunda sunulabilecek profesyonel bir yardımdır (Duba Saerheber ve Bitter, 2013) Bu yardımın amacı ise partnerler arası iş birliğine dayalı bir ilişki kurulmasına yardım etmek ve bu evlilikten etkilenen ve ona dâhil olan tüm tarafların (örneğin partnerlerin aileleri, çocukları .vb.) iyi oluşuna katkıda bulunmaktır.
Kendi ölüm biyografisini yazmak
(Nobel Akademik Yayıncılık, 2022) Gülcan Çakmak, Betül; Ekşi, Halil
Hümanistik ve varoluşçu ekolde bireyin kendi ölüm ilanını yazmasının amacı varoluşsal krizlerden özgürleşme, danışanın kendini yetiştirmesini ve büyütmesini sağlama noktasında bu tekniğin bir araç olmasıdır (Bland, 2020).
İş yaşamında maneviyat
(Nobel Akademik Yayıncılık, 2022) Gülcan Çakmak, Betül; Ekşi, Halil
Şu bir gerçektir ki çalışan bireyler, gününün çoğunu, sahip oldukları meslekle ilgili işleri yaparak geçirmektedir. Bireyin gününün çoğunu kaplayan ve meşgul olduğu bu işi motivasyonla devam ettirebilmesi için gerekli olan faktörlerden biri manevi tatmindir. Birey, bir yandan yaptığı işle geçimin sağlarken diğer yandan yaptığı işe anlam yükleyerek bu uğurda çabalamaktadır (Örgev ve Günalan, 2011).
Manevi bibliyoterapi
(Nobel Akademik Yayıncılık, 2022) Gülcan Çakmak, Betül; Keskinoğlu, Muhammet Şerif; Ekşi, Halil; Ekşi, Halil
Bibliyoterapi, kokenini Yunanca kitap anlamına gelen "biblon/biblios" ve terapi anlamına gelen "threpia" kelimelerinin birleşiminden almış ve eski çağlarda bireyleri, kitaplar vasıtasıyla iyileştirme ve tedavi etme anlamında kullanılmıştır (Callaghan, 1949).
Manevi genogram
(Nobel Akademik Yayıncılık, 2022) Gülcan Çakmak, Betül; Keskinoğlu, Muhammet Şerif; Ekşi, Halil; Ekşi, Halil
Bowen ve öğrencileri tarafından, aile terapilerinde kullanılmak üzere geliştirilen genogramlar (Butler, 2008), bireyin geçmişine ait en az üç kuşağın ince-mesi yoluyla ailenin ilişki sistemini ortaya çıkaran ve bu ilişki sisteminin görsel-irilmesinde kendi has şekiller içeren yapısal diyagramlardır (Guerin ve Pendagast, 76). Bu diyagramlar, ilişkilerde yaşanan ayrılıklar], uzaklıkları, çatışmaları, birlik-i eri ve ittifakları göstererek çoklu jenerasyonlardan oluşan aile ilişkilerinin bir taslağını/şablonunu ortaya koymaktadır (Frame, 2000).
Manevi yeniden üye yapma
(Nobel Akademik Yayıncılık, 2022) Gülcan Çakmak, Betül; Ekşi, Halil
"Yeniden üye yapma" antropolog Barbara Myerhoff'un ortaya koyduğu bir kavram olup öyküsel (narrative) terapinin kurucusu olan Michael White tarafından bu terapi yaklaşımına kazandırılmıştır (Carlson ve Erickson, 2000; Griffith ve Griffith, 2002). Barbara Myerhoff bu tekniği, "bireyin hayat hikâyesine, önceki benliğine ait olan figürlerin ve bireyin öyküsünün bir parçası olan önemli diğer kişilerin yeniden bir araya gelmesine dikkat çekilmesi" (akt. Carlson ve Erickson, 2000) olarak açıklamıştır.
Peygamberlerin hayatının örnekliği 1
(Nobel Akademik Yayıncılık, 2022) Gülcan Çakmak, Betül; Ekşi, Halil
İnsanların davranışlarını şekillendirmesinde bir başkasını model alması, psikoloji literatüründe, öğrenme ve davranış değişimi için en sık kullanılan yöntem-den biridir. Literatürde Albert Bandura'nın sosyal öğrenme kuramı, model alma yoluyla öğrenmenin üzerinde oldukça durmuştur (Bayrakçı, 2007; Sözen, 2018).

Güncel Gönderiler