Türk Kızılay İstanbul Aşevlerinde dağıtılan menülerin besin ögesi içeriklerinin değerlendirilmesi

Amaç Türk Kızılay’ın İstanbul aşevlerinde dağıtılan menülerin makro- ve mikro besin ögelerinin miktarlarının incelenmesi ve ulusal ve uluslararası otoritelerin belirlediği günlük referans alım değerlerini karşılamadaki yeterliliklerinin saptanması amaçlanmıştır. Yöntem Çalışmada, Türk Kızılay İstanbul aşevlerinden (n=6) edinilen 487 adet menüde yer alan reçetelerin makro- ve mikro besin ögesi içerikleri BeBiS (Beslenme Bilgi Sistemi) programı ile analiz edilmiştir. Elde edilen veriler Jamovi istatistik programına aktarılarak menülerdeki besin ögelerinin ortalama (x̄), standart sapma (SS), minimum ve maximum değerleri saptanmıştır. Ardından, menülerin besinsel içerikleri Türkiye Beslenme Rehberi-2022 (TÜBER-2022), Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) ve Gıda ve İlaç İdaresi'nin (FDA) diyet referans alım değerleri ile karşılaştırılmıştır. Çalışmaya dâhil edilen kurumlar tek öğün yemek sağladıkları için, menü içeriğindeki besinsel bileşenlerin yeterliliği değerlendirilirken referans değerlerin 2/5’ini karşılamaları gerektiği dikkate alınmıştır. Bulgular Menülerdeki karbonhidrat, D vitamini, riboflavin, C vitamini, potasyum ve kalsiyum seviyelerinin TÜBER-2022, EFSA ve FDA’da önerilen günlük alım değerlerini karşılamada yetersiz olduğu saptanmıştır. Sonuç Aşevleri çoğunlukla yoksulluk içinde yaşayan yetişkinler, yaşlılar, özellikle de evsizler için birincil beslenme kaynağı görevi görmektedir. Elde edilen veriler bu kurumlardan gıda yardımı alan bireylerde özellikle mikro besin ögesi yetersizlikleri görülebileceğini işaret etmektedir. Aşevi menülerinin ulusal ve uluslararası otoritelerce belirlenen günlük referans alım değerleriyle uyumlu olması Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’ndan Açlığa Son hedefine ulaşmaya katkı sağlayacaktır.

Purpose This study aimed to evaluate the macro- and micronutrient content of menus distributed in Turkish Red Crescent İstanbul soup kitchens and assess their adequacy in meeting daily reference intake values set by national and international authorities. Method In the study, the macro- and micronutrient content of the recipes in 487 menus obtained from Turkish Red Crescent Istanbul soup kitchens (n=6) were analyzed with the BeBiS (Nutrition Information System) program. The obtained data were transferred to the Jamovi statistics program, and the mean (x̄), standard deviation (SD), and minimum and maximum values of the nutrients in the menus were determined. Then, the nutritional contents of the menus were compared with the dietary reference intake values of the Turkey Nutrition Guide-2022 (TUBER-2022), the European Food Safety Authority (EFSA), and the Food and Drug Administration (FDA). Since the institutions included in the study provide single-meal meals, it was taken into account that they should meet 2/5 of the reference values when evaluating the adequacy of the nutritional components in the menu content. Findings The analysis revealed that levels of carbohydrates, vitamin D, riboflavin, vitamin C, potassium, and calcium in the menus were insufficient to meet the intake values recommended by TÜBER 2022, EFSA, and FDA. Conclusion Soup kitchens are often the primary source of nutrition for impoverished individuals, including older adults and homeless populations. The findings indicates that micronutrient deficiencies may be a concern among these groups. Aligning soup kitchen menus with established nutritional guidelines would contribute to the achievement of the Sustainable Development Goal of Zero Hunger.